Audyt oświetlenia w obiekcie przemysłowym ‒ szansa na poprawę efektywności energetycznej
Audyt oświetlenia wskaże co należy zmienić w istniejącej instalacji oświetleniowej, czy wystarczy wymienić niektóre elementy systemu, czy może konieczne okaże się wdrożenie całkowicie nowej koncepcji oświetlenia. Minimalizowanie kosztów związanych z oświetleniem hal przemysłowych i magazynów może znacząco poprawić wynik finansowy i zwiększyć efektywność energetyczną przedsiębiorstwa.
Spis treści
- Korzyści z przeprowadzenia audytu oświetlenia
- Przepisy i normy, które należy uwzględniać podczas audytu oświetleniowego
- Jak przebiega audyt oświetlenia?
- Co po zakończeniu audytu oświetlenia?
Audyt oświetlenia w obiekcie przemysłowym bardzo często stanowi część większego audytu energetycznego, którego celem jest racjonalne wykorzystanie energii elektrycznej w przedsiębiorstwie. Bez względu jednak na to, czy ma on na celu jedynie zweryfikowanie poprawności działania instalacji oświetleniowej, czy też jest częścią całościowego audytu energetycznego w przedsiębiorstwie wskazuje kierunki zmian, które powinny zoptymalizować w różnych obszarach działanie systemu oświetleniowego.
Audyt oświetleniowy obejmuje swym zakresem różne aspekty (związane m.in. z kwestią kosztów, zużycia energii, wpływem na komfort pracy itp.). Powinien stanowić dogłębną analizę, w skład której wejdzie informacje o aktualnym stanie oświetlenia w obiekcie przemysłowym wraz z propozycjami zmian i potencjalnymi korzyściami, jakie te zmiany mogą przynieść.
Korzyści z przeprowadzenia audytu oświetlenia
Przeprowadzenie audytu oświetlenia w efekcie zrealizowanych czynności modernizacyjnych powinno przynieść przedsiębiorstwu realne korzyści. Na pierwszy plan wysuwają się naturalnie zyski ekonomiczne.
Wymiana opraw i źródeł światła, zmiana ich liczby, umiejscowienia czy też parametrów technicznych, a także całkowite przeprojektowanie instalacji oświetleniowej powinno przełożyć się przede wszystkim na zmniejszenie kosztów operacyjnych związanych z oświetleniem. To jednak nie tylko mniejsze zużycie energii, ale również np. mniejsza częstotliwość wymian opraw oświetleniowych i źródeł światła czy też łatwiejsze serwisowanie oświetlenia.
Trzeba też podkreślić znaczenie audytu i zmian w oświetleniu zrealizowanych w jego następstwie na poprawę warunków pracy w hali produkcyjnej, magazynie czy innym obiekcie. Optymalnie dobrane oświetlenie zwiększa bowiem komfort i bezpieczeństwo pracy, a tym samym może przełożyć się na wzrost produktywności. Dobre oświetlenie zmniejsza również zmęczenie, a w dłuższej perspektywie ogranicza ryzyko wystąpienia chorób zawodowych.
Audyt jest również niezbędny, żeby przedsiębiorstwo miało pewność, że działa zgodnie z przepisami i normami dotyczącymi kwestii oświetlenia, a jednocześnie spełnia wymagania dotyczące efektywności energetycznej.
Przepisy i normy, które należy uwzględniać podczas audytu oświetleniowego
Nie ma wprawdzie jednej instrukcji, która mówi nam, jak przeprowadzać audyt oświetlenia w obiektach przemysłowych, należy jednak przestrzegać obowiązujących przepisów i norm z tych obszarów.
Ogólne przepisy dotyczące przeprowadzania audytów energetycznych znajdziemy w Ustawie o efektywności energetycznej oraz Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.
Natomiast techniczne szczegóły dotyczące wymaganych właściwości oświetlenia należy szukać w tzw. normach oświetleniowych: PN-EN 12464-1:2012 (wersja polska) – „Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach” ‒ jest to norma wycofana i zastąpiona przez PN-EN 12464-1:2022-01 (wersja angielska) – „Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach”.
W normach tych znajdziemy przede wszystkim wymagane parametry techniczne i pozostałe cechy, jakimi powinny charakteryzować się oprawy i źródła światła w pomieszczeniach, w których pracują ludzie.
Jak przebiega audyt oświetlenia?
Choć, jak wspomniano wcześniej, nie ma jednolitej metodologii, jak należy przeprowadzać audyt oświetlenia, to jednak można wymienić kilka najważniejszych etapów, które powinny być zrealizowane, żeby audyt w pełni spełnił swoją rolę.
Na początku bardzo ważna jest analiza aktualnego stanu oświetlenia w obiekcie, która nie obejdzie się bez wizji lokalnej hali czy innego obiektu. Na tym etapie ocenia się istniejące źródła światła i oprawy oraz ich stan techniczny, ich liczbę, rozmieszczenie, parametry i inne elementy systemu oświetleniowego (np. system sterowania oświetleniem, powiązane z nim czujniki ruchu, okablowanie, rozdzielnie i inne). Analiza ta powinna uwzględniać wielkość obiektu i charakter wykonywanych w nim prac.
Audyt oświetlenia nie może się też obejść bez dokładnych pomiarów wszystkich istotnych parametrów oświetlenia. Mowa tu przede wszystkim o pomiarze natężenia światła, ale również równomierności oświetlenia i temperatury barwowej w różnych strefach obiektu oraz analizie spektralnej. Dzięki tym danym audytor będzie miał pełny obraz warunków wizualnych na terenie danego obiektu i będzie w stanie ocenić wydajność oświetlenia.
Kolejnym ważnym krokiem audytu jest zmierzenie faktycznego zużycia energii i zbadanie łącznych kosztów związanych z eksploatacją istniejącego systemu oświetlenia. Dzięki tym danym łatwiej można wskazać te obszary, które odpowiadają za większe zużycie energii i które warto zmodernizować w pierwszej kolejności.
Dysponując już pełniejszą wiedzą na temat funkcjonowania systemu oświetleniowego w obiekcie przemysłowym, audytor może w następnym kroku pokusić się o ocenę efektywności energetycznej funkcjonującej instalacji i zarekomendować te obszary, w których warto zainwestować w nowoczesne i energooszczędne rozwiązania.
- Zobacz galerię: Najnowocześniejsze hale przemysłowe w Polsce
Co po zakończeniu audytu oświetlenia?
W efekcie przeprowadzonego audytu przedsiębiorca powinien otrzymać od audytora szczegółowy raport wraz z dokładnym planem modernizacji instalacji oświetleniowej dla konkretnego obiektu. Plan ten powinien wskazywać obszary, które wymagają zmian, rekomendowane rozwiązania i inne działania, które mogą poprawić efektywność energetyczną przedsiębiorstwa czy jakość oświetlenia.
Generalnie proponowane działania modernizacyjne mogą obejmować albo wymianę konkretnych elementów systemu oświetleniowego (np. wymianę opraw czy źródeł światła, zmianę ich parametrów), albo wprowadzenie nowej koncepcji oświetleniowej.
Pierwsza z tych opcji jest zdecydowanie łatwiejszą i krótszą drogą do osiągnięcia zamierzonego celu, a przy tym wymaga mniejszych nakładów finansowych. Jednak uzyskane korzyści mogą być stosunkowo niewielkie. To np. wymiana źródeł światła na bardziej efektywne czy starych opraw na dużo bardziej energooszczędne oprawy LED.
Dużo większe korzyści może jednak przynieść, zwłaszcza w przypadku starszych systemów oświetleniowych, bardziej gruntowna modernizacja. Wymagać ona będzie dłuższego czasu i większego nakładu prac. W ramach zmian można np. zredukować liczbę opraw oświetleniowych, zmienić ich rozmieszczenie, wprowadzić automatyczne systemy sterowania oświetleniem i inne inteligentne systemy czy też wymienić całą instalację elektryczną. Wprawdzie poniesione nakłady finansowe będą dużo wyższe, jednak można oczekiwać znacznie wyższych wieloletnich oszczędności.
Kompleksowy audyt oświetlenia w hali przemysłowej czy magazynowej i zrealizowanie rekomendowanych zmian może przynieść bardzo duże oszczędności. Szacuje się, że w przypadku starszych systemów oświetleniowych łączne koszty oświetlenia można obniżyć nawet o 50-70%, nie mówiąc już o poprawie warunków pracy, które również mogą przełożyć się na dalsze korzyści.
Listen to "Murowane starcie" on Spreaker.
