Spis treści
Czym dokładnie jest dark warehouse i jak funkcjonuje?
Dark warehouse to w pełni zautomatyzowany obiekt logistyczny, w którym niemal wszystkie procesy przebiegają bez udziału człowieka. Słowo „dark” nie jest tu przypadkowe – skoro maszyny nie potrzebują światła do pracy, można je całkowicie wyłączyć. To fundamentalna różnica w stosunku do tradycyjnych magazynów, które projektuje się przede wszystkim z myślą o komforcie i bezpieczeństwie pracowników.
W praktyce oznacza to, że całą przestrzeń hali magazynowej można zaprojektować pod kątem efektywności realizowanych tam procesów. Inne może być rozmieszczenie regałów, wymiary alejek czy nawet wysokość hali magazynowej.
Wszystkie operacje – od przyjęcia towaru, przez jego składowanie, aż po kompletację zamówień – realizują maszyny sterowane zaawansowanym oprogramowaniem. Ludzie potrzebni są jedynie do nadzoru nad systemami informatycznymi oraz do obsługi procesów, które wymagają elastyczności i podejmowania decyzji – np. kontroli jakości przyjmowanych towarów, niestandardowego pakowania czy etykietowania.
Najważniejsze różnice między dark warehouse a tradycyjnym magazynem
Różnice nie ograniczają się tylko do braku oświetlenia. Zautomatyzowane magazyny typu dark warehouse różnią się od klasycznych obiektów w wielu aspektach. Przede wszystkim inna może być konstrukcja takiego obiektu. Ciemne magazyny mogą mieć np. niższe stropy, ponieważ nie trzeba zapewniać przestrzeni dla komfortu psychicznego pracowników. Korytarze między regałami mogą być z kolei węższe – nie muszą bowiem pomieścić wózków widłowych z operatorami, a jedynie roboty mobilne i systemy automatyki magazynowej. W tego typu obiektach można również maksymalnie zagęścić składowanie towarów. Regały mogą sięgać kilkunastu metrów wysokości, a odległości między nimi są minimalne. Jest to możliwe dzięki precyzyjnie sterowanym maszynom, które operują w przestrzeniach niedostępnych dla ludzi.
Brak konieczności oświetlania całej hali magazynowej przekłada się na znaczące oszczędności związane z mniejszym zużyciem energii. Jednak ciemne magazyny mogą ograniczyć również koszty, ponieważ nie trzeba w nich zapewniać ogrzewania na poziomie komfortowym dla człowieka. Co więcej, w niektórych przypadkach (w zależności od przechowywanych towarów) można też zrezygnować z intensywnej wentylacji.
Przeczytaj również:
- Nowoczesna kompletacja zamówień – automatyzacja i integracja systemów w magazynach przyszłości
- Automatyzacja z wykorzystaniem robotów kartezjańskich – efektywność, precyzja, niezawodność
W magazynach typu dark warehouse nie ma potrzeby projektowania pomieszczeń socjalnych, szatni, łazienek czy biur dla personelu operacyjnego. Cała powierzchnia jest przeznaczona wyłącznie na składowanie i przepływ towarów.
Wszystkie powyższe różnice przekładają się na niższe koszty budowy (mniejsza kubatura, prostsza instalacja) i eksploatacji (niższe rachunki za energię), co znacząco skraca okres zwrotu z inwestycji.
Technologie stosowane w ciemnych magazynach
Ciemne magazyny są obiektami, w których wszystkie procesy są w pełni zautomatyzowane. Żeby dark warehouses mogły z powodzeniem funkcjonować, muszą wykorzystywać zaawansowane rozwiązania magazynowo-logistyczne, które będą w stanie bezbłędnie wykonywać poszczególne zadania. Sercem takiego magazynu jest naturalnie nadrzędny system zarządzania magazynem (Warehouse Management System – WMS), który reguluje całokształt operacji magazynowych, od przyjęcia towaru po jego wydanie, zarządza zapasami w czasie rzeczywistym i komunikuje się z systemami ERP przedsiębiorstwa. Może on współpracować z innymi systemami, w tym systemem kontroli magazynu (Warehouse Control System – WCS), który odpowiada m.in. za pracę poszczególnych elementów automatyki, koordynuje ruch robotów i optymalizuje przepływ towarów.
Wszystkie regały oraz miejsca składowania i pobierania towarów muszą być w pełni zautomatyzowane. Rolę tę pełnią systemy AS/RS (Automated Storage and Retrieval Systems), w których poszczególne rozwiązania magazynowe są sterowane komputerowo. Charakteryzują się one bardzo dużą precyzją i mogą pracować z produktami o bardzo różnych gabarytach.
Przeczytaj również:
- Przemysł 4.0 a dostosowanie hali przemysłowej do nowych wymogów
- Na czym polega audyt logistyczny i jakie korzyści może przynieść firmie? Jak zoptymalizować procesy logistyczne?
W ramach tej grupy rozwiązań spotyka się m.in. systemy shuttle (mobilne platformy poruszające się po specjalnych kanałach), układnice magazynowe (regały dostosowane do dużych ładunków), systemy Mini Load (rozwiązania do przechowywania mniejszych ładunków), magazyny karuzelowe i windowe, a także automatyczne przenośniki (sieci taśm i rolek transportujących palety lub pojemniki między strefami magazynu).
Za transport towarów na terenie hali magazynowej odpowiedzialne są natomiast pojazdy mobilne AGV i AMR, do obsługi których nie jest wymagany operator, jak w przypadku tradycyjnych wózków widłowych.
Najważniejsze korzyści z wdrożenia koncepcji dark warehouse
Całkowita automatyzacja procesów magazynowych może przynieść przedsiębiorstwu liczne wymierne korzyści. Do najważniejszych można zaliczyć:
- redukcję kosztów operacyjnych – eliminacja większości stanowisk operacyjnych oznacza redukcję wynagrodzeń i innych kosztów pracowniczych. Jednocześnie zmniejszają się wydatki na oświetlenie i ogranicza się zużycie energii na klimatyzację;
- możliwość pracy bez przerwy – maszyny nie potrzebują przerw, urlopów ani dni wolnych. Ciemny magazyn może działać w teorii nieprzerwanie przez całą dobę, każdego dnia w roku, co maksymalizuje wykorzystanie infrastruktury;
- wyeliminowanie błędów ludzkich – automatyzacja zapewnia precyzję kompletacji na dużo wyższym poziomie niż w przypadku wykonywania tych czynności przez człowieka. Błędy wynikające ze zmęczenia, pośpiechu czy nieuwagi przestają być problemem;
- maksymalne wykorzystanie przestrzeni – możliwość zagęszczenia powierzchni składowania w porównaniu z tradycyjnym magazynem. Wyższe regały, węższe korytarze i brak ograniczeń ergonomicznych pozwalają składować więcej na mniejszej powierzchni;
- większą przepustowość – zautomatyzowane systemy mogą realizować dużo więcej operacji na godzinę, znacząco przewyższając możliwości ludzkiej obsługi;
- kontrolę w czasie rzeczywistym – systemy WMS zapewniają pełną widoczność zapasów i ich lokalizacji w każdej chwili oraz możliwość automatycznej aktualizacji stanów magazynowych i sygnalizują potrzebę uzupełnienia;
- większy poziom bezpieczeństwa – roboty mogą pracować w ekstremalnych temperaturach, w atmosferach o obniżonej zawartości tlenu czy w obecności substancji chemicznych.
Kiedy warto wdrożyć ciemne magazyny?
Mimo licznych zalet dark warehouse nie są rozwiązaniem uniwersalnym, które w każdym przypadku zapewnią przedsiębiorstwo maksymalne korzyści. Automatyzacja na tym poziomie ma bowiem sens tylko w konkretnych scenariuszach.
Ten rodzaj magazynu jest zalecany zwłaszcza w przypadku stałych i przewidywalnych przepływów towarów – gdy wykonywane są powtarzalne operacje i obsługiwane są standardowe produkty. Mowa tu więc o produktach niesezonowych, na które popyt jest mniej więcej taki sam przez cały rok. Sezonowe zmiany produktów mogą bowiem sprawić, że część infrastruktury nie będzie w danym momencie wykorzystywana lub konieczne będzie jej dostosowanie do zmieniającego się asortymentu.
Ciemne magazyny mogą być również dobrym rozwiązaniem w przypadku niektórych branż, które wymagają dość specyficznych warunków (np. branża spożywcza, farmaceutyczna czy chemiczna). W takich magazynach może być bowiem konieczne zachowanie bardzo sterylnych warunków pracy albo utrzymanie niskich temperatur.
Magazyny typu dark warehouse są zdecydowane częściej uzasadnione ekonomicznie w przedsiębiorstwach, które przetwarzają dziesiątki tysięcy zamówień dziennie. Przy mniejszych wolumenach koszty wdrożenia mogą nie zostać zrównoważone oszczędnościami. Znacznie łatwiej też i taniej jest zaprojektować dark warehouse od podstaw niż adaptować istniejący obiekt. Większość ciemnych magazynów to nowoczesne, specjalnie wybudowane hale.
Polecany artykuł:
Podsumowanie
Magazyny typu dark warehouse to przykład maksymalnego wykorzystania zautomatyzowanych technologii w duchu Przemysłu 4.0. I choć inwestycja w taki w pełni zautomatyzowany magazyn wymaga znacznych nakładów finansowych i starannego planowania, uzyskane korzyści (od redukcji kosztów, przez wzrost wydajności, po eliminację błędów) sprawiają, że coraz więcej przedsiębiorstw już decyduje się na ten krok.
Jednak w miarę jak zautomatyzowane technologie magazynowe będą dojrzewać, a koszt ich wdrożenia spadać, możemy spodziewać się, że ciemne magazyny przestaną być domeną dużych firm, stając się standardem również wśród średniej wielkości przedsiębiorstw.
Zobacz: 10 najnowocześniejszych fabryk na świecie
