Formalności związane z halami tymczasowymi

Według obowiązującego w Polsce prawa (w kontekście tymczasowych obiektów budowlanych) istotny jest przede wszystkim jeden czynnik: czy obiekt ten będzie użytkowany krócej czy dłużej niż 180 dni. Ta granica determinuje, czy konieczne będzie tylko zgłoszenie robót budowlanych, czy też niezbędne będzie uzyskanie pozwolenie na budowę.

Hale tymczasowe – magiczna granica 180 dni

Ustawa Prawo budowlane (art. 3 pkt 5) definiuje obiekt tymczasowy jako obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub do rozbiórki. Istotne jest tutaj słowo „czasowy” – obiekt musi być faktycznie przeznaczony do tymczasowego użytkowania i mieć konstrukcję, która umożliwia łatwy jego demontaż.

Przykładem obiektów, które można uznać za tymczasowe, są: namioty magazynowe np. w sezonie świątecznym, dodatkowe hale na czas trwania imprez targowych, tymczasowe zaplecze socjalne na placu budowy czy namioty gastronomiczne na letnim festiwalu.

Hale tymczasowe (do 180 dni) – o czym trzeba pamiętać?

Hale przeznaczone do użytkowania przez okres do 180 dni zasadniczo nie wymagają pozwolenia na budowę. W teorii może to prowadzić do takiej sytuacji, że firma, chcąc obejść przepisy, np. po 170 dniach użytkowania hali zdemontuje ją, a następnie ponownie ją postawi w innym miejscu. Oszczędności związane z załatwianiem formalności dla obiektów stałych z całą pewnością nie będą większe niż koszty demontażu i ponownego montażu hali.

Trzeba też pamiętać, że nawet obiekt tymczasowy nie może naruszać warunków zabudowy lub miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jeśli plan przewiduje na danym terenie wyłącznie zabudowę mieszkaniową, postawienie hali magazynowej – nawet tymczasowej – będzie niezgodne z przeznaczeniem terenu.

Przeczytaj również: Hale tymczasowe i związane z nimi formalności

Pewna pułapka dotyczy firm, które potrzebują hali sezonowo, ale przez wiele lat. Jeśli przedsiębiorstwo potrzebuje dodatkowej powierzchni magazynowej przez tylko kilka miesięcy rocznie, każdy sezon formalnie stanowi nowy okres 180 dni. Jednak wieloletnie, cykliczne użytkowanie może być interpretowane przez organy jako de facto użytkowanie stałe, tylko z przerwami. W takiej sytuacji bezpieczniej jest traktować taką halę jako obiekt, który wymaga pełnych formalności.

Hale tymczasowe – wymogi formalne, czyli zgłoszenie robót budowlanych

Dla przedsiębiorcy, który planuje inwestycję w halę tymczasową, ważne są oczywiście kwestie związane z wymogami formalnymi. Podstawą jest zgłoszenie robót budowlanych. Dokonuje tego właściciel lub użytkownik gruntu, na którym będzie budowana hala, w urzędzie gminy lub starostwie powiatowym, właściwym ze względu na lokalizację inwestycji. Można je złożyć tradycyjnie w formie papierowej w urzędzie lub elektronicznie przez platformę ePUAP.

Samo zgłoszenie musi zawierać kilka istotnych elementów. Po pierwsze, szczegółowe określenie rodzaju, zakresu i sposobu wykonywania robót budowlanych. Po drugie, planowany termin rozpoczęcia prac. Po trzecie, oświadczenie o posiadaniu prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Po czwarte, informacje charakteryzujące obiekt: powierzchnię zabudowy, przeznaczenie, planowany okres użytkowania.

Do zgłoszenia należy dołączyć projekt zagospodarowania działki lub terenu. Konieczna jest również mapa sytuacyjna w odpowiedniej skali. Jeśli specyfika obiektu wymaga uzgodnień branżowych – na przykład z strażą pożarną czy sanepidem – odpowiednie pozwolenia lub opinie również muszą być załączone do składanych dokumentów.

Przeczytaj również: Jak działają hale przeładunkowe? Najważniejsze strefy, procesy i technologie

Po złożeniu zgłoszenia rozpoczyna się 21-dniowy okres, w czasie którego właściwy organ ma prawo zgłosić sprzeciw w formie decyzji administracyjnej. Brak sprzeciwu oznacza milczącą zgodę – po upływie 21 dni można rozpocząć roboty budowlane. Jeśli jednak inspektor zgłosi sprzeciw, inwestor musi się do niego dostosować lub wnieść odwołanie do wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego.

Hale powyżej 180 dni – pozwolenie na budowę

Jeśli użytkowanie hali przekracza 180 dni, wówczas automatycznie należy ją zaklasyfikować jako obiekt budowlany, który wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Kompletny wniosek o pozwolenie na budowę składa się (w urzędzie miejskim lub starostwie powiatowym) z projektem architektoniczno-budowlanym i projektem zagospodarowania działki wraz z odpowiednimi opiniami i pozwoleniami, oświadczeniem o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz innymi wymaganymi pozwoleniami i uzgodnieniami branżowymi.

Przeczytaj również: Dark warehouse (ciemne magazyny) – jak funkcjonuje magazyn przyszłości?

Lokalizacja może wymagać dodatkowych uzgodnień. Jeśli hala ma stanąć w strefie ochrony konserwatorskiej, konieczna będzie zgoda wojewódzkiego konserwatora zabytków. Bliskość drogi publicznej wymaga uzgodnienia z zarządcą drogi. Specyfika działalności prowadzonej w hali może rodzić konieczność uzyskania opinii straży pożarnej, sanepidu czy organów ochrony środowiska.

Organ wydający ma 65 dni na wydanie odpowiedniej decyzji.

Przekształcenie hali tymczasowej w całoroczną

Różne sytuacje mogą sprawić, że pojawi się potrzeba dłuższej niż 180 dni eksploatacji hali tymczasowej. Wówczas przedsiębiorca powinien przekształcić ją w obiekt całoroczny. Wiąże się to z koniecznością złożenia w odpowiednim urzędzie wniosku o pozwolenie na budowę wraz z niezbędnymi w takim przypadku dokumentami. Ważne, żeby taki wniosek złożyć przed końcem okresu 180 dni. Wówczas można będzie użytkować taką halę równolegle z załatwianiem niezbędnych formalności.

Konsekwencje użytkowania niezgodnego z prawem

Nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów w kwestii budowy hali może skutkować różnymi następstwami. Przede wszystkim trzeba mieć świadomość, że odpowiedni organ budowlany może wydać postanowienie o wstrzymaniu budowy hali lub jej części, jeśli budowa odbywała się bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo bez wymaganego zgłoszenia (lub mimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia). Decyzja taka obliguje do natychmiastowego zaprzestania prac budowlanych lub eksploatacji hali do czasu wyjaśnienia sytuacji prawnej.

Inwestor albo właściciel mogą w takiej sytuacji wnioskować o legalizację budowy obiektu i dostarczyć wymagane dokumenty w wyznaczonym czasie. Jeśli wykryto również ewentualne nieprawidłowości, należy je bezzwłocznie usunąć.

Najsurowszą sankcją administracyjną w przypadku samowoli budowlanej będzie nakaz rozbiórki obiektu. Rozbiórka odbywa się na koszt właściciela obiektu, a jeśli nie wykona jej dobrowolnie, organ może zlecić ją firmie zewnętrznej, obciążając inwestora kosztami.

Przeczytaj również: Projektowanie infrastruktury przemysłowej pod elastyczny system produkcji – wymagania techniczne i praktyczne rozwiązania

Istnieje także możliwość legalizacji obiektu już wybudowanego. Jeśli hala spełnia wszystkie przepisy techniczne i można dla niej uzyskać pozwolenie na budowę lub zatwierdzić zgłoszenie ex post, inspektor może odstąpić od nakazu rozbiórki. Wiąże się to jednak z koniecznością przejścia całej procedury administracyjnej – sporządzenia projektu, uzyskania uzgodnień i formalnego zatwierdzenia.

Samowola budowlana, poza koniecznością wstrzymania prac budowlanych bądź eksploatacji obiektu lub koniecznością jego rozbiórki, może skutkować również innymi konsekwencjami karnymi, w tym m.in. karą grzywny, a w skrajnych przypadkach nawet odpowiedzialnością karną.

Podsumowanie

Hale tymczasowe mogą być doskonałym narzędziem elastycznego zarządzania przestrzenią magazynową lub produkcyjną, ale wymagają świadomego poruszania się po obowiązujących przepisach prawa. Inwestycja kilku tygodni czasu i kilku tysięcy złotych związana z procedurami administracyjnymi to niewielka cena za pewność, że firma nie zostanie sparaliżowana nakazem wstrzymania użytkowania hali w najmniej odpowiednim momencie.

Zobacz: Renowacja zabytkowych fasad

Źródło: Hale tymczasowe i związane z nimi formalności