Regały magazynowe - jakie są zalety i wady poszczególnych rodzajów regałów magazynowych?

Systemy regałów to podstawowe wyposażenie magazynów na całym świecie. Najbardziej popularne są regały magazynowe stałe, regały magazynowe przejezdne oraz specjalizowane. Czym charakteryzują się najpopularniejsze systemy regałów magazynowych?

Spis treści

1. Regały magazynowe stałe
2. Regały magazynowe przejezdne
3. Regały magazynowe specjalizowane

O doborze systemu regałów wysokiego składowania decydują:

• postać fizyczna asortymentu oraz jednostek ładunkowych w składowaniu (forma, masa i wymiary),
• przyjęta technologia magazynowania (składowanie statyczne czy dynamiczne),
• program magazynowania (wielkość składowanych zapasów i szybkość rotacji asortymentów zgromadzonych w magazynie),
• sposób obsługi (ręczny czy przy pomocy sprzętu mechanicznego).

Regały magazynowe stałe

Wysokość regałów magazynowych czyli regałów wysokiego składowania waha się od kilku do kilkudziesięciu metrów. Służą do przechowywania różnorodnych asortymentów. W praktyce najbardziej rozpowszechnione są magazynowe regały ramowe wolno stojące, chociaż coraz częściej buduje się tzw. magazyny silosowe, których podstawę stanowią regały wsporcze (samonośne).

Do regałów magazynowych stałych należą m.in. regały magazynowe ramowe półkowe, wśród których można wydzielić te obsługiwane ręcznie oraz za pomocą sprzętu mechanicznego. Pierwsze z nich wykorzystuje się, gdy magazynowane są małe partie dużej ilości asortymentów o różnej postaci fizycznej oraz wolnej rotacji, m.in. w:

• magazynach technicznych przedsiębiorstw,
• salach sprzedażowych i zapleczach magazynowych sklepów różnych branż,
• bibliotekach, archiwach, a także biurach, w których składuje się znaczne ilości dokumentów.

Ręczna obsługa tych regałów magazynowych ogranicza ich wysokość - na ogół nie przekracza ona 2 m. Dostępne są także wyższe, ale wówczas do ich obsługi wykorzystuje się drabiny magazynowe.

Coraz częściej w halach można spotkać regały ramowe półkowe wielokondygnacyjne. Zaletą ich stosowania jest to, że pozwalają na składowanie znacznie większej ilości asortymentu na tej samej powierzchni niż przy użyciu regałów obsługiwanych tylko z poziomu posadzki, co obniża koszty magazynowania. Takie urządzenie jest droższe, ale zajmuje znacznie mniejszą powierzchnię magazynu i pozwala na efektywniejsze wykorzystanie dostępnej przestrzeni przy zachowaniu tej samej kwoty podatku, która zależy od powierzchni hali.

Jednostki ładunkowe o większej masie, przemieszczane przy pomocy sprzętu mechanicznego, bywają także składowane w regałach magazynowych ramowych półkowych. Rozwiązania tego typu stosuje się przy asortymencie transportowanym na paletach, a także przy innych ładunkach charakteryzujących się zróżnicowanymi wymiarami podstawy, dla których nie da się dobrać odpowiedniej konstrukcji bezpółkowej.

Kolejnym rodzajem urządzeń do składowania są regały magazynowe ramowe bezpółkowe. Na ogół magazynuje się w nich paletowe jednostki ładunkowe, ale występują również rozwiązania przeznaczone do przechowywania skrzynek (pojemników) transportowo-magazynowych. Regały stałe paletowe mogą mieć wysokość od kilku do ok. 15 m, gdy są obsługiwane wózkami podnośnikowymi, oraz do ok. 45 m w przypadku współpracy z układnicami.

Do zalet regałów stałych ramowych należy ich cena – są one najtańsze wśród regałów, w których mogą być składowane takie same jednostki ładunkowe, a ponadto zapewniają łatwy dostęp do wszystkich przechowywanych w nich towarów. Zaś do wad można zaliczyć to, że wymagają one rozdzielenia drogami transportowymi (manipulacyjnymi), zajmującymi stosunkowo dużą powierzchnię magazynu – ich szerokość uzależniona jest od środków transportu przeznaczonych do obsługi regałów.

Przeczytaj także:

• Urządzenia transportu bliskiego - kluczowe wyposażenie hal przemysłowych
• Jakie możliwości daje sztuczna inteligencja w logistyce magazynowej?

Do grupy regałów ramowych należą także regały magazynowe przepływowe. Są to urządzenia o konstrukcji blokowej, w których jednostki ładunkowe przemieszczają się w gniazdach wzdłuż bieżni nośnych. Wśród nich wyróżnia się regały:

• grawitacyjne,
• z napędem wymuszonym (obecnie raczej niespotykane),
• z napędem częściowo wymuszonym (z ang. push-back).

Najbardziej rozpowszechniony jest pierwszy typ, w którym jednostki ładunkowe przemieszczają się po bieżni w wyniku oddziaływania sił grawitacji. Takie regały magazynowe mogą być obsługiwane dwojako:

• ręcznie – mają zastosowanie głównie w strefach składowania oraz kompletacji asortymentów znajdujących się w opakowaniach transportowych z zawartością lub skrzynek transportowo-magazynowych,
• przy pomocy sprzętu mechanicznego – wykorzystywane są głównie w strefach składowania magazynów o dużej rotacji asortymentów uformowanych w paletowe jednostki ładunkowe.

Zalety regałów magazynowych przepływowych grawitacyjnych:

• pozwalają na dużo efektywniejsze wykorzystanie strefy składowania niż stałe paletowe czy wspornikowe,
• realizacja czynności związanych z układaniem i pobieraniem paletowych jednostek ładunkowych wymaga pokonania niewielkiej drogi transportowej,
• pozwalają na zachowanie zasady FIFO, czyli „pierwsze weszło – pierwsze wyszło” (od ang. first in – first out), a to oznacza, iż każda jednostka ładunkowa, która pierwsza znajdzie się na bieżni ładunkowej również jako pierwsza zostanie z niej zabrana,
• umożliwiają stuprocentowe zapełnienie wszystkich gniazd regałów,
• ich zastosowanie pozwala obniżyć koszt inwestycji, jaką jest hala magazynowa wyposażona w regały przepływowe.

Do wad regałów magazynowych przepływowych grawitacyjnych zaliczamy:

• wysoki koszt ich instalacji – szacowany jest na poziomie ok. 10-krotnie wyższym niż w przypadku regałów stałych paletowych,
• nie pozwalają na dostęp do wszystkich składowanych w nich paletowych jednostek ładunkowych, 
• wymagają zachowania wysokiej kultury technicznej podczas eksploatacji; stan palet jednostek ładunkowych musi być bardzo dobry, ponieważ ich uszkodzenia mogą doprowadzić do zablokowania przepływu na bieżni nośnej.

MUSISZ WIEDZIEĆ

Autor: SSI Schäfer

Regał magazynowy stały ramowy przepływowy z napędem częściowo wymuszonym

W magazynach, w których konieczne jest również wysokie wykorzystanie przestrzeni, a nie musi być zachowana zasada FIFO, można zastosować regały magazynowe przepływowe z napędem częściowo wymuszonym. Są one obsługiwane za pomocą sprzętu mechanicznego, który podczas wstawiania jednostek (na ogół paletowych) na bieżnię nośną popycha w głąb gniazda znajdujące się już na niej towary. Ich powrót odbywa się w wyniku oddziaływania sił grawitacji lub za pomocą wózka podnośnikowego, który ciągnie wyjmowaną jednostkę, stojącą na specjalnie ukształtowanych elementach nośnych połączonych łańcuchem, przyciągając do czoła bieżni kolejną.

W magazynach eksploatowane są również regały magazynowe stałe wspornikowe. Regały stałe wspornikowe z ramionami wspornikowymi występują jako półkowe oraz bezpółkowe, mogą być obsługiwane ręcznie lub przy pomocy sprzętu mechanicznego. Urządzenia bezpółkowe o budowie jedno- lub dwurzędowej wykorzystywane są głównie do składowania długich ładunków (tzw. dłużycy). Natomiast wspornikowe z podporami wspornikowymi są zawsze bezpółkowe i charakteryzują się budową jednorzędową jednostronną lub dwustronną oraz dwurzędową, a obsługiwane są przy pomocy sprzętu mechanicznego.

Odmianą regałów magazynowych stałych z podporami wspornikowymi są te nazywane zblokowanymi. To urządzenia do składowania o zwartej wielkogabarytowej budowie, które pozwalają na wjazd do ich wnętrza wózków jezdniowych podnośnikowych (na ogół czołowych) i magazynowanie zwielokrotnionej liczby paletowych jednostek ładunkowych w każdym gnieździe. Są dostępne w dwóch rodzajach: wjezdne – obsługa prowadzona jest tylko z jednej strony, oraz przejezdne, w których paletowe jednostki ładunkowe umieszczane są z jednej, a pobierane z drugiej strony urządzenia. Zasadniczą wadą regałów zblokowanych jest to, że nie zapewniają dostępu do wszystkich składowanych w nich paletowych jednostek ładunkowych i na ogół nigdy nie mają w stu procentach zapełnionych wszystkich gniazd.

Regały magazynowe przejezdne

Kolejnym typem urządzeń są regały magazynowe przejezdne, w których konstrukcyjne podpory nośne wyposażone są w zespoły umożliwiające ich przemieszczanie po utwardzonym podłożu gładkim lub wyposażonym w specjalnie do tego przystosowane torowisko. Stąd wśród nich rozróżniamy regały magazynowe przejezdne podłogowe oraz torowe. Brak natomiast w tej grupie regałów wsporczych, co spowodowane jest ruchem, jaki wykonują. Regały przejezdne podłogowe rzadko są spotykane w magazynach, natomiast istotną grupę stanowią przejezdne torowe, wśród których, ze względu na sposób przemieszczania, wyróżnia się urządzenia obsługiwane ręcznie i napędzane. Charakteryzują się zabudową blokową, ponieważ na jednym torowisku można umieścić wiele regałów mających od jednej do kilkunastu kolumn.

Do ich zalet należy zaliczyć to, że pozwalają na efektywne wykorzystywanie strefy składowania i wpływają na obniżenie opłat za eksploatację obiektu magazynowego, który z założenia jest kosztowny w utrzymaniu (np. chłodnie).

Za wady natomiast można uznać:

• stosunkowo wysoki koszt ich zakupu – szacuje się, że są ok. 4-krotnie droższe niż regały stałe i 2-krotnie niż wspornikowe zblokowane,
• podwyższony koszt eksploatacji regałów mających własny napęd (zużycie energii elektrycznej),
• konieczność regularnej konserwacji układów jezdnych i sterowania,
• wydłużony czas dostępu do przechowywanych jednostek ładunkowych związany z tworzeniem drogi manipulacyjnej, umożliwiającej dostęp do wskazanych miejsc magazynowania.

Regały magazynowe specjalizowane

Istotną grupę wśród urządzeń do składowania stanowią regały magazynowe specjalizowane. Ich elementy konstrukcyjne przystosowane są do charakterystycznych cech magazynowanych asortymentów i technologii przechowywania. W grupie tej występują regały stałe i przejezdne, obrotowe, okrężne oraz ze sprzętem podnoszącym. Gama oferowanych systemów regałowych pozwala na zaspokojenie potrzeb użytkowników zarówno w budowanej, jak i modernizowanej hali magazynowej. Nie należy przy tej okazji zapominać, iż do składowania służą również stojaki, wieszaki, podkłady i zasieki.