Elewacja hali przemysłowej. Jakie cechy ściennych płyt warstwowych mają wpływ na wygląd hali przemysłowej?
Na ostateczny wygląd elewacji hali przemysłowej z obudową z płyt warstwowych mają wpływ ich właściwości, sposób łączenia i montażu na elewacji. Atrakcyjny efekt wizualny zależy również od wykończenia powierzchni płyt warstwowych.
Spis treści
- Montaż płyt warstwowych – pion czy poziom?
- Mocowanie płyt warstwowych
- Powierzchnia płyt warstwowych
- Obróbki blacharskie na ścianach z płyt warstwowych
- Powłoki na okładzinach płyt warstwowych ściennych
- Jak dobierać kolory powłok płyt warstwowych?
Montaż płyt warstwowych – pion czy poziom?
Sposób montażu płyt na elewacji – pionowy lub poziomy – oraz zastosowany układ statyczny (jedno-, dwu- lub wieloprzęsłowy) mają duży wpływ na wygląd hali. Większość z nich to obiekty wysokie, dlatego elewacje z płyt standardowych z zamkiem otwartym, przy których łączniki są widoczne, zwykle nie wyglądają korzystnie. Dlatego jeśli płyty mają być zamontowane pionowo w układzie wieloprzęsłowym, lepiej użyć tych łączonych na zamek ukryty.
Z kolei płyty warstwowe (niezależnie od rodzaju ich zamka) zamontowane na elewacji poziomo najlepiej wyglądają w przypadku układu jednoprzęsłowego. Wówczas połączenia płyt znajdujące się na słupach zawsze są zakrywane przy użyciu obróbek blacharskich bądź ww. rozwiązań systemowych. Trzeba też brać pod uwagę optykę każdego ze sposobów ułożenia – wraz z odpowiednim profilowaniem i kolorystyką można uzyskać różnego typu efekty wizualne.
Mocowanie płyt warstwowych
Ścienne płyty warstwowe wytwarzane są głównie z dwoma rodzajami wyprofilowanych połączeń (zamków), najczęściej jako pióro i wpust – z mocowaniem widocznym (odkrytym) lub niewidocznym (ukrytym), których określenia odnoszą się do łączników mocujących płytę do konstrukcji. W pierwszym przypadku są one widoczne po przymocowaniu płyty (zwykle takie łączenie występuje w pionowym układzie), w drugim łącznik mocujący jest natomiast przykryty przez wyprofilowaną krawędź płyty sąsiedniej (górnej – gdy elementy są mocowane w układzie poziomym). Ciekawym rozwiązaniem jest dostępny na rynku system, w którym pionowe połączenia płyt po uszczelnieniu i przymocowaniu specjalnego profilu zakrywane są prostym w montażu, gładkim elementem maskującym.
Powierzchnia płyt warstwowych
Płyty gładkie (płaskie) są stosunkowo trudne do wykonania i zamontowania z okładzinami z blachy o najczęściej stosowanej grubości (0,5 mm). Choć norma dopuszcza odchylenia od płaskości w zakresie od 0,6 mm/200 mm do 1,5 mm/700 mm, to nawet mniejsze odchylenia mogą zakłócać wygląd gotowej elewacji. Droższym rozwiązaniem, ale zapewniającym wykonanie idealnych płyt, jest stosowanie do produkcji grubszej blachy (min. 0,7 mm).
Możliwość urozmaicenia zwykle prostej formy elewacji hali przemysłowej daje profilowanie okładziny zewnętrznej. W zależności od jego głębokości płyty dzieli się na płytko i głęboko profilowane. Wśród tych pierwszych występują: liniowe (schodkowe), rowkowe oraz mikro (np. mikrofala, mikrorowek czy mikrolinia). Głębokie profilowanie może mieć wgłębienia skośne bądź kasetonowe, przypominające kasetony elewacyjne. Te ostatnie można uatrakcyjnić dodatkowym mikroprofilowaniem. Ten rodzaj profilowania daje architektom więcej możliwości kształtowania charakteru elewacji hali.
Na elewacjach sprawdzają się też niektóre z dachowych płyt warstwowych z profilowaniem trapezowym. Na rynku są również dostępne płyty ścienne z tłoczeniem imitującym okładzinę z łupka.
Dzięki możliwości łączenia płyt warstwowych o różnym profilowaniu oraz komponowaniu z innymi materiałami elewacyjnymi hala przemysłowa może stać się bardzo atrakcyjnym obiektem pod względem architektonicznym. Ponadto, dobierając typ profilowania, warto uwzględnić kolor okładziny, styl otoczenia hali, a także położenie poszczególnych elewacji względem stron świata i kąt padania promieni słonecznych.
Obróbki blacharskie na ścianach z płyt warstwowych
Ścienne obróbki blacharskie wykonuje się zwykle z blachy płaskiej. Są to przede wszystkim elementy służące do maskowania połączeń płyt warstwowych, a także wykończenia narożników zewnętrznych i wewnętrznych, okien, drzwi i bram. Należą do nich również okapniki ścienne, obróbki otworów czy parapetów. Wielu producentów oferuje rozwiązania systemowe – poza samymi płytami warstwowymi wytwarzają oni dopasowane do nich obróbki, rozwiązania osadzenia okien i drzwi, a także narożniki i elementy łukowe. Zazwyczaj kolor obróbek dopasowany jest do płyt warstwowych, jednak ciekawy wizualnie efekt daje użycie elementów w odcieniu dobranym na zasadzie kontrastu.
Obróbki blacharskie pionowe wykorzystywane do zakrywania dylatacji między płytami warstwowymi (szczeliny technologiczne 10–20 mm, wypełnione niskoprężną pianką poliuretanową) powinny być wykonane tak, by mogły kompensować możliwe ruchy termiczne okładziny płyt. Dostępne są także płyty warstwowe ze skoszoną krawędzią, umożliwiające wykończenie narożników przy użyciu bardzo wąskich obróbek blacharskich.
Obróbki blacharskie, zwłaszcza na narożnikach hal, wymagają starannego zaprojektowania, wykonania i montażu. Niektórzy producenci płyt warstwowych proponują prostsze rozwiązania umożliwiające estetyczne wykończenie tych fragmentów elewacji. Mogą to być prefabrykowane elementy wykonywane z oferowanych przez nich płyt z różnymi rdzeniami termoizolacyjnymi, o wymiarach zgodnych z projektem, np. typowe narożniki ostre lub zaokrąglone, a także elementy w kształcie litery U. Takie rozwiązanie nie tylko poprawia estetykę elewacji, lecz również pozwala ograniczyć w tych miejscach mostki termiczne. Na rynku dostępne są także płyty warstwowe o łukowym kształcie (o różnych kątach rozwarcia i promieniach gięcia), do montażu pionowego lub poziomego, dzięki którym można wykonać oryginalne kształty elewacji.
Powłoki na okładzinach płyt warstwowych ściennych
Okładziny płyt warstwowych produkowane są z ocynkowanej blachy stalowej, pokrytej powłoką metaliczną aluminiowo-cynkową, która może być zabezpieczona dodatkowo cienką powłoką organiczną SPT (ang. Special Protection Treatment). Uzyskuje się w ten sposób odporność na podwyższone temperatury, korozję, ścieranie, a także wysoką zdolność odbijania ciepła i światła.
Wśród innych powłok organicznych najczęściej stosowana jest lakiernicza powłoka poliestrowa (z połyskiem lub matowa) lub poliestrowo-poliuretanowa, o gładkiej powierzchni, odporna na czynniki atmosferyczne, o klasie odporności korozyjnej – odpowiednio – RC3 i RC4.
Dostępne są również płyty ścienne ze specjalnymi powłokami o szczególnych właściwościach, np.:
- PVDF (polifluorek winylidenu lub polidifluorek winylidenu) – specjalistyczny fluoropolimer termoplastyczny o wysokiej odporności chemicznej, dający powłokę odporną na korozję (RC4) i uszkodzenia mechaniczne, o wysokiej trwałości kolorów oraz odporności na płowienie, a także o dużej twardości, co ogranicza gromadzenie się brudu i utratę połysku; polecany na okładziny zewnętrzne;
- poliuretanowa z poliamidem na bazie poliuretanu, o wysokiej odporności na korozję (RC5), zarysowania oraz na silne promieniowanie UV; jest bardzo trwała (w zależności od warunków eksploatacji nawet do 30 lat), zapewnia estetyczny i niezmienny kolor; polecana do trudnych warunków;
- food safe (PVC-F) – o zwiększonej twardości, łatwo zmywalna i odporna na środki czyszczące, dopuszczona do kontaktu z żywnością, polecana na okładziny wewnętrzne płyt do obiektów przemysłu spożywczego i chłodni.
Warto też pamiętać, że niektóre powłoki wpływają również na wygląd elewacji. Mogą mieć fakturę gładką lub ziarnistą oraz w różnym stopniu pochłaniać lub odbijać światło, a tym samym wywoływać różne efekty optyczne – zależnie od profilowania blachy. Płyty warstwowe pokryte są fabrycznie ochronną folią, która zabezpiecza powłoki przed uszkodzeniem. Należy ją usunąć po zamontowaniu płyt w terminie podanym przez producenta (np. 30 lub 60 dni), w przeciwnym razie reklamacje związane z wyglądem płyt/niemożliwością jej ściągnięcia zwykle nie są uznawane (pod wpływem czynników atmosferycznych folia traci elastyczność i pęka, co może utrudniać usunięcie jej oraz kleju, którym była przymocowana). Folię ściąga się w miejscach połączeń i mocowań, a po montażu trzeba ją usunąć, by pod pozostawioną podwiniętą folię nie podciekała woda, a płyta nie była wystawiona w różnym stopniu na promieniowanie UV.
Jak dobierać kolory powłok płyt warstwowych?
Obecnie hala przemysłowa nie musi być szara ani monotonna pod względem architektonicznym. Odpowiednio dobrana kolorystyka fragmentów elewacji może np. wyznaczać miejsca przeładunku lub wejścia do budynku. Płyty warstwowe dostępne są w szerokiej palecie kolorów (np. RAL bądź innej oferowanej przez producenta) i rodzajach profilowania, co pozwala na niemal nieograniczone warianty obudowy hali i kształtowanie wyglądu obiektu.Producenci proponują zwykle zestaw standardowych kolorów okładziny zewnętrznej i najczęściej kilka jasnych odcieni okładziny wewnętrznej. Jednak płyty można zamówić niemal w dowolnym kolorze.
Oryginalnie zaprojektowana elewacja pod względem doboru, rozmieszczenia kolorów, układu płyt, profilowania, a nawet nadruku logotypu bądź nazwy firmy może sprawić, że budynek stanie się wizytówką przedsiębiorstwa. Zdarza się, że firma dysponująca wieloma halami w różnych lokalizacjach dzięki specjalnie zaprojektowanej powtarzalnej kolorystyce ich elewacji staje się rozpoznawalna.
